Co warto wiedzieć o kolce? / fot. Pixabay
Problemy związane z przewodem pokarmowym u koni spędzają sen z powiek wielu właścicielom wierzchowców. Nasz ekspert Przemysław Dziekan opowiada jak uchronić konia przed chorobami układu pokarmowego i o sposobach ich leczenia.
Co warto wiedzieć o kolce? – Zapytaj weta #3
Kolka zwana też morzyskiem, nie jest konkretną jednostką chorobową, ale pojęciem oznaczającym każdy stan bólowy w obrębie jamy brzusznej konia spowodowany zmianami w przewodzie pokarmowym, ale też układzie wydalniczym czy rozrodczym.
By zrozumieć dlaczego wszelkie niedrożności w układzie pokarmowym są tak niebezpiecznie dla koni należy przyjrzeć się bliżej jego budowie anatomicznej:
Zęby – koń przeżuwając pokarm powinien dokładnie rozdrobnić każdy kęs. Pobudza to produkcję śliny, która ma za zadanie częściowo zneutralizować bardzo kwaśne pH panujące w końskim żołądku. Dlatego tak ważne jest, by kontrolować stan uzębienia naszego wierzchowca. Zwłaszcza, że jest ono ścierane przez całe życie i odrasta w niewielkim stopniu.
Żołądek – konia ma niewielką pojemność (6 – 15 litrów) w stosunku do masy ciała zwierzęcia, co wymusza na koniu częste przyjmowanie małych porcji pokarmu. Wymaga tego także kwaśne pH nieustannie wydzielanych soków trawiennych. Brak stałego dostępu do paszy objętościowej (np. siana) może prowadzić do uszkodzenia przez nie ścian żołądka i być przyczyną wrzodów.
Jelito cienkie – koni ma od 20 do 30 metrów długości i może być wypełnione przez około 55-70 litrów treści pokarmowej. Składa się ono z trzech części: dwunastnicy, jelita czczego i jelita krętego. Podstawową funkcją jelita cienkiego jest trawienie węglowodanów, tłuszczy i białka. Substancje te są wchłaniane przez kosmki jelitowe do krwiobiegu. Pożywienie przechodzi przez jelito cienkie stosunkowo szybko, zajmuje mu to około godziny.
Jelito ślepe – ma długość 0,9 – 1,2 metra i może pomieścić zawartość o objętości ok. 25 – 30 litrów. Zawiera bakterie i inne mikroorganizmy, które są odpowiedzialne za rozkład włókna i innych rozpuszczalnych węglowodanów, które nie zostały strawione w jelicie cienkim. W trakcie procesu rozkładania włókna przez bakterie jelitowe wytwarzane jest ciepło, które działa u konia jak “system centralnego ogrzewania”. W upalne dni konie mogą zmniejszać pobór włókna, aby regulować ciepłotę swojego ciała.
Jelito grube – jest długości (3 – 4 m), zachodzi w nim produkcja witamin (m.in. wit. B), trawienie celulozy i wchłaniane wody z pokarmu. Ruchy robaczkowe tej części przewodu pokarmowego są o wiele wolniejsze, niż w przypadku jelita cienkiego. Zakończone jest ono jelitem prostym, gdzie w miejscu zwanym bańką prostnicy zostaje uformowany kał.
