Niektóre problemy pojawiające się w zachowaniu koni mogą mieć związek z infekcjami zębów. Naukowcy w najnowszych badaniach sugerują, że właściciele powinni lepiej identyfikować ból zębów u swoich podopiecznych.
Ból zęba a zachowanie konia – jaki ma wpływ?
Jaana Pehkonen z Uniwersytetu w Helsinkach i jej zespół badawczy zauważyli, że wielu właścicieli nie zdaje sobie sprawy , że pewne niepożądane zachowania mogą być powiązane z problemami stomatologicznymi.
Pehkonen, Leena Karmab i Marja Raekallioc z zespołem przeprowadzili badanie z udziałem właścicieli 47 koni, które przeszły ekstrakcję zęba z powodu infekcji bakteryjnych, zapalenia tkanek okołowierzchołkowych zęba. Właściciele wypełniali kwestionariusz 23 pytań dotyczących zachowania koni podczas jedzenia, przeżuwania, zakładania wędzidła oraz ogólnego zachowania przed i po wyrwaniu zęba.
Przed wyrwaniem zęba opiekunowie często zauważali, że koń unika wędzidła, ma problemy podczas jedzenia, nie jest tak aktywny społecznie, a nawet bywa agresywny. Trio odkryło, że usunięcie zainfekowanego zęba znacznie zmniejszyło liczbę negatywnych zachowań, co sugeruje, że mogą one być związane z bólem zębów.
Jednak aż połowa infekcji została wykryta podczas rutynowego badania dentystycznego, co wskazuje, że wielu właścicieli nie zdawało sobie sprawy, że pewne niepożądane wzorce zachowań mogą być związane z bólem zębów.
„Odkrycia te podkreślają znaczenie szkolenia właścicieli w rozpoznawaniu zachowań potencjalnie związanych z bólem zębów u koni i że rutynowe badania dentystyczne są niezbędne do zapewnienia dobrego samopoczucia koni” – stwierdzili naukowcy w Journal of Equine Veterinary Science.
Autorzy zauważyli, że żadne wcześniejsze badania nie koncentrowały się na objawach bólu zębów związanych z takimi infekcjami w zębach policzkowych. Oznaki bólu mogą pojawiać się stopniowo i narastać, stąd sądzą naukowcy, utrudnione jest rozpoznanie. Naukowcy mówią, że odkrycia popierają hipotezę o tym, że ból zęba/-ów ma przełożenie na zachowanie koni. W badaniu najczęściej właściciele wyróżniali problemy podczas jedzenia i picia.
Połowa koni biorących udział w badaniu po ekstrakcji zęba przybrała na wadze i nastąpiła u nich znaczna poprawa behawioralna.
„To sugeruje, że u wielu koni żucie było prawdopodobnie tak bolesne przed usunięciem zęba policzkowego, że utrudniało to ich zdolność do prawidłowego żucia”. Usunięcie zęba prawdopodobnie umożliwiło dokładniejsze żucie, prowadząc do lepszej strawności i zwiększenia całkowitej ilości paszy, którą koń mógł jeść.
Kolejnym z najczęściej obserwowanych objawów było unikanie wędzidła i uciekanie od kontaktu na wodzy. Naukowcy dodali, że ten aspekt łatwiej jest zaobserwować, gdyż baczniejszą uwagę przykładamy do przygotowania konia do treningu i samej jazdy, niż obserwujemy proces jedzenia.
Po usunięciu zęba u jednej trzeciej badanych koni zdecydowanie zmniejszyło się rzucanie głową podczas jazdy. Dzięki zabiegowi konie stały się przyjemniejsze w treningu. Tutaj naukowcy zauważyli, że te objawy często były zrzucane na złe wyszkolenie, a nie podejrzenie problemu stomatologicznego.
Badacze podkreślają, że oznaki mogą pomóc rozwiązać problemu jeszcze przed pojawieniem się oczywistych zewnętrznych objawów zakażenia. „Dlatego wczesna diagnoza w zakażeniu okołowierzchołkowym u koni jest ważna, aby uniknąć przedłużającego się bólu i cierpienia u koni”.
Ogólnie rzecz biorąc, zdecydowana większość właścicieli uznała, że ich koń skorzystał na usunięciu zęba. Niektórzy właściciele zauważyli również poprawę wydajności koni po ekstrakcji.
Źródło: Behavioral signs associated with equine periapical infection in cheek teeth, Jaana Pehkonen, Leena Karma and Marja Raekallio.
https://doi.org/10.1016/j.jevs.2019.03.005