Witamina E jest terminem stosowanym do opisania grupy związków znanych jako tokoferole i tokotrienole. W żywieniu koni zwraca się największą uwagę na alfa-tokoferol. Dlaczego konie go potrzebują?

Czy konie potrzebują witaminy E?

Alfa-tokoferol odgrywa ważną rolę w czymś zwanym szlakiem glutationu, który chroni komórki przed uszkodzeniem oksydacyjnym, a także reaguje z wolnymi rodnikami wytwarzanymi w procesach takich jak reakcja łańcuchowa peroksydacji lipidów. Jednak inne formy tokoferolu, takie jak tokoferol gamma, mają unikalne i potencjalnie równie ważne funkcje. 

Wolne rodniki powodują uszkodzenie komórek, ponieważ mają nieparzystą liczbę elektronów, co daje im niestabilny ładunek elektryczny. Próbując się ustabilizować, „kradną” elektrony z innych cząsteczek. To powoduje, że nowa cząsteczka jest niestabilna i może nie być w stanie wykonywać swojej funkcji w ciele. W komórce może powstać łańcuch zniszczenia oksydacyjnego, co może negatywnie wpłynąć na funkcję komórki i potencjalnie spowodować śmierć komórki. Tworzenie wolnych rodników jest naturalną konsekwencją różnych procesów molekularnych w komórce i często słyszymy, że jest to określane jako „stres oksydacyjny”. Łatwo jest oznaczyć wolne rodniki jako „złe”, ale w rzeczywistości są one całkowicie naturalną konsekwencją użycia przez organizm tłuszczów i węglowodanów w celu wymiany na energię.

Wdrażając przeciwutleniacze, organizm może kontrolować uszkodzenia wolnych rodników. Przeciwutleniacze wiążą się z wolnymi rodnikami lub hamują je, zmniejszając w ten sposób prawdopodobieństwo niekontrolowanego łańcucha uszkodzeń oksydacyjnych. Przeciwutleniaczami mogą być witaminy (takie jak E i C), minerały (takie jak selen) lub enzymy (takie jak peroksydaza glutationowa). Dopóki wolne rodniki nie przewyższają dostępnych antyoksydantów w tkankach, można uniknąć stresu oksydacyjnego.

Wraz z czasem i intensywnością treningu rośnie zapotrzebowanie pracujących mięśni na energię i wzrasta liczba wytwarzanych wolnych rodników, aby uniknąć uszkodzenia komórek podczas wysiłku, organizm potrzebuje odpowiedniego poziomu przeciwutleniaczy. Dlatego wraz ze wzrostem obciążenia pracą i intensywnością treningu wzrasta zapotrzebowanie na witaminę E. Objawami uszkodzeń oksydacyjnych są – sztywność mięśni i dłuższy czas regeneracji po treningu.

fot. Pixabay

Wymóg National Research Council (NRC) dla witaminy E w postaci alfa-tokoferolu dla dojrzałego konia o wadze ok. 500 kilogramów w spoczynku wynosi 500 IU (jednostek międzynarodowych) dziennie. Gdy koń jest w lekkiej pracy, wymóg ten wzrasta do 800 IU. Przy ciężkim treningu zapotrzebowanie wzrasta do 1000 IU. Niektórzy badacze uważają, że NRC nie docenia zapotrzebowania na witaminę E, szczególnie u koni pracujących, i że konie spożywające dietę wysokotłuszczową mogą również wymagać większego spożycia witaminy E. 

Ważna jest forma witaminy E w diecie, ponieważ naturalny d-alfa tokoferol wchłania się z przewodu pokarmowego łatwiej niż syntetyczne dl-alfa tokoferole. Dobrej jakości pastwisko trawiaste jest doskonałym źródłem witaminy E we wszystkich naturalnych formach. Koń, który utrzymuje się na dobrej jakości pastwiskach, będzie spożywał znacznie więcej witaminy E niż wymagania NRC.

Ponieważ jednak witamina E nie jest stabilna termicznie, jej poziom w sianie może z czasem maleć. Z tego powodu konie na słabych jakościowo pastwiskach, czasem dietę muszą mieć uzupełnioną sianem lub te, które otrzymują tylko siano, powinny również otrzymywać dodatkowe źródło witaminy E. Lekarz weterynarii powinien sprawdzić, czy wymagane jest dodatkowe źródło uzupełniające witaminę E w diecie twojego konia.