Schorzenia kręgosłupa u koni

Im więcej jeździmy i wiemy o koniach, tym większe można zaobserwować zainteresowanie problemami z końskim grzbietem. Schorzenia kręgosłupa u koni są częstą przyczyną obniżonej wydolności sportowej. Problemy te stwierdzane są coraz częściej dzięki lepszym metodom badania, takim jak badanie rentgenowskie, badanie USG i scyntygrafia.

Zmiany anatomiczne kręgosłupa, takie jak: skolioza, lordoza, kyfoza i ich formy mieszane, występują u koni użytkowanych sportowo sporadycznie. Stanowią jedynie około 3% przypadków z całości schorzeń grzbietu. Około 34% przypadków stanowi tzw. syndrom “kissing spines”. To zmniejszenie się normalnych odstępów między wyrostkami kolczystymi kręgosłupa. W zaawansowanych stadiach mogą ocierać o siebie, co w dalszej konsekwencji powoduje reakcje zapalną okostnej tych kręgów, połączoną z bardzo silną reakcją bólową. Rozwój takiej sytuacji ułatwia słabe umięśnienie grzbietu.

Pozostałe 66% przypadków stanowią uszkodzenia tkanek miękkich spowodowane nadmiernym obciążeniem mechanicznym, naderwania mięśni i więzadeł, miopatie przeciążeniowe, uszkodzenia stawu krzyżowo-biodrowego.

Schorzenia grzbietu

Pierwotne schorzenia grzbietu występują w wyniku występowania zmian anatomicznych, takich jak „kissing spines” czy spondyloza. Wtórne schorzenia grzbietu są następstwem nieprawidłowego maneżowania, przeciążenia, złego dopasowania siodła, kulawizn, bólu w obrębie głowy lub szyi, urazów czy złamań.

Niestety informacje jakie lekarz weterynarii uzyskuje z wywiadu nie mogą jednoznacznie wskazywać na schorzenia grzbietu u koni, ze względu na podobieństwo objawów przy różnych chorobach. Należy zaznaczyć, że niektórzy jeźdźcy sami chętnie wykonują badanie okolicy grzbietu. Warto jednak pamiętać, że nie każdy odruch obronny konia w takiej sytuacji powodowany jest bólem. Może być powodowany lękiem, łaskotliwością, temperamentem. Mogą to być też prawidłowe odruchy nerwowe, błędnie interpretowane jako bolesność.

Nieposłuszeństwo konia i nieprawidłowa postawa podczas jazdy mogą być oznaką problemów z kręgosłupem / fot. Bigstockphoto.com

Niepokojące objawy

Najczęściej występującymi objawami przy schorzeniach grzbietu są:

usztywnianie,
napinanie grzbietu,
garbienie lub „uginanie“ się przy siodłaniu lub dosiadaniu,
jednostronna lub dwustronna kulawizna o różnym nasileniu,
spadek zdolności wysiłkowej,
skoki z napiętym grzbietem,
trudności z podstawieniem zadu,
potrząsanie szyją i głową.

Warto badać

Konie dotknięte omawianymi problemami często mają słabe lub średnie, niekiedy asymetryczne umięśnienie grzbietu. Informacja ta jest jednakże tylko wskazówką, gdyż koń ze słabym umięśnieniem grzbietu nie musi wykazywać jego bolesności. Niejednokrotnie też zdarzają się schorzenia kręgosłupa u koni z dobrze umięśnionym grzbietem.

Poza badaniem klinicznym w diagnozowaniu schorzeń grzbietu bardzo wiele informacji dostarcza badanie rentgenowskie i scyntygraficzne, a w określonych przypadkach także badanie USG. Przy podejrzeniu ostrej miopatii postępowanie diagnostyczne należy wspomóc badaniami laboratoryjnymi krwi w celu określenia stężenia enzymów specyficznych dla włókien mięśniowych (CK, LDH, AST).

Tekst: dr n. wet. Maciej Przewoźny