fot. Shafagh Faridifar/unsplashOczywiście nie zdziwi nikogo, ze konie same decydują o tym, gdzie chcą przebywać na padoku. Możemy zbudować osłony, wiaty przed słońcem, jednak nie zmusimy koni, aby stały w cieniu bez przerwy. Choć wydawałoby się, że konie będą szukały ochłodzenia w upalne dni, naukowcy postanowili to zweryfikować.
Czy konie poszukują cienia w upalne dni?
Polscy naukowcy opublikowali badanie, w którym zweryfikowali końskie preferencje względem przebywania na słońcu, w cieniu i na spryskanym wodą terenie.
Iwona Janczarek i jej zespół badawczy z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie oraz Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie zauważyli, że większość wytycznych dla koni zaleca zapewnienie dostępu do cienia na padokach i pastwiskach w upalne dni.
„Powszechnie uważa się, że zacienione miejsca są niezbędne dla koni podczas upałów, dlatego większość wytycznych zaleca zapewnienie dostępu do cienia”. Czasami padoki spryskuje się wodą, aby umożliwić natychmiastowe chłodzenie zwierzętom.
Jednak naukowcy zwrócili uwagę, że właściciele koni często twierdzą, że ich zwierzęta rzadko szukają cienia w upalne dni. Co więcej, wyniki badania z 1990 roku wskazują, że konie nie czerpią znaczących korzyści ze schronień, które są zbudowane w celu zminimalizowania chłodu w zimne dni lub dyskomfortu podczas upałów.
Z kolei badania behawioralne i fizjologiczne przeprowadzone w gorącym, słonecznym otoczeniu wykazały, że konie preferują cień wtedy, gdy jest on dostępny.
Co ciekawe naukowcy sugerują, że „wyniki nie doprowadziły do wniosku, że zapewnienie cienia jest absolutnym minimalnym wymogiem opieki”.
fot. Annie Spratt/Unsplash
Przebieg badania
Badacze postanowili określić, który obszar na padoku – część nasłoneczniona, zacieniona lub spryskana wodą – jest najczęściej wybierany przez konie podczas krótkiego 45-minutowego pobytu w upalny dzień, przy temperaturze 29 do 32 stopni Celsjusza i wilgotności 42%. Monitorowali zmienne dotyczące akcji serca, by uzyskać wgląd w to, czy różne obszary wpływają na zachowanie koni i ich pobudzenie behawioralne.
W badaniu wzięło udział dwanaście dorosłych koni gorącokrwistych, w tym sześć klaczy i sześć wałachów, z których wszystkie na co dzień zamieszkiwały stajnie. Wykorzystany w badaniach padok pokryty piaskiem miał wymiary 40 m na 45 m. Około 45% padoku było zacienionych drzewami, a kurtynę przeciwmgielną, zraszacz zainstalowano w rogu.
Autorzy na łamach czasopisma Animals, stwierdzili, że konie nie wykazywały wyraźnych preferencji co do czasu spędzanego w jakimkolwiek określonym obszarze, a preferencje poszczególnych koni znacznie się różniły.
Przebywając na słońcu lub pod zraszaczem, konie wykazywały wyższy poziom relaksu w porównaniu z obszarami zacienionymi. Być może konie, które wykazywały wyższą zdolność termoregulacji w słońcu, tam pozostawały, podczas gdy te, które odczuwały dyskomfort na słońcu, częściej korzystały z cienia.
fot. Rich Dahlgren/unsplash
„Może to być przyczyną większej aktywności współczulnego układu nerwowego (pokazanej przez zmienne tętna) u koni przebywających w cieniu”. Jednak zasadniczo wierzchowce wykazywały podobny poziom pobudzenia na wszystkich trzech obszarach.
Konie nie wykazywały żadnych oznak dyskomfortu termicznego w czasie przebywania na słonecznej części padoku, przy temperaturach mierzonych przed i po spędzeniu czasu na wybiegu.
„Obecne badanie pokazuje, że preferencje koni dotyczące warunków na padoku podczas upałów nie są oczywiste. To może wynikać z wysokiej odporności na ciepło, nietrenujących, ale swobodnie przemieszczających się koni, szczególnie podczas krótkiego pobytu na padoku”.
Dalsze badania powinny zbadać, czy preferencje mogą ulec zmianie podczas dłuższej frekwencji. Naukowcy podkreślili, że swobodny wybór obszarów, z których każdy zapewnia inne warunki środowiskowe, może być kluczowym czynnikiem dla utrzymania prawidłowej temperatury ciała, a także pobudzenia behawioralnego przez konie. Stąd, mimo że konie nie odczuwały dyskomfortu podczas przebywania na słońcu, rozsądnym jest zapewnienie zróżnicowanych warunków.
Źródło: Iwona Janczarek, Anna Stachurska, Izabela Wilk, Anna Wiśniewska, Monika Różańska-Boczula, Beata Kaczmarek, Jarosław Łuszczyński, Witold Kędzierski. Horse Preferences for Insolation, Shade or Mist Curtain in the Paddock under Heat Conditions: Cardiac and Behavioural Response Analysis, Animals 2021, 11(4), 933; https://doi.org/10.3390/ani11040933