fot. PixabayKażdego roku w pierwszą sobotę maja konie pełnej krwi pełnej osiągają prędkość ponad 40 mil na godzinę podczas rywalizacji o zwycięstwo w Kentucky Derby. Ale koń nie zawsze był hodowany dla szybkości, sprawności sportowej. W rzeczywistości międzynarodowy zespół ma teraz dowody na to, że współczesny koń różni się genetycznie od koni sprzed zaledwie kilkuset lat.
Czym różnią się współczesne konie od tych sprzed tysiąca lat?
Ich praca, ukazała się w czasopiśmie Cell, konstruuje historię genetyczną konia domowego na całym świecie w ciągu ostatnich 5000 lat, wykorzystując największą kolekcję genomu, jaką kiedykolwiek stworzono dla organizmu innego niż człowiek. Odkrycia identyfikują dwie nowe linie koni, które obecnie wyginęły, i sugerują, że znane im cechy, takie jak prędkość, zostały wybrane dopiero niedawno w ich historii.
„Koń wpłynął na historię ludzkości jak żadne inne zwierzę” – mówi Ludovic Orlando, dyrektor ds. Badań w CNRS i uniwersytecie w Tuluzie oraz profesor archeologii molekularnej na uniwersytecie w Kopenhadze. „Jeśli spojrzeć na zapis historyczny począwszy od epoki brązu, konie są częścią tego równania aż do bardzo niedawnych czasów, łącząc cywilizacje i wpływając na transport, działania wojenne i rolnictwo. Naszym celem było zrozumienie, w jaki sposób ludzie i ich działania przekształciły konie w całej historii, aby dopasować się do ich celów – i jak te zmiany biologiczne wpłynęły na historię ludzkości. ”
Zespół odpowiedzialny za ten projekt składał się ze 121 współpracowników, w tym genetyków, archeologów i biologów ewolucyjnych z 85 instytucji z całego świata, i badał dane w skali genomu z 278 okazów koni z całej Eurazji w ciągu ostatnich 42 000 lat.
fot. Pixabay
„Tak duży zbiór danych oznacza, że możemy budować o wiele bardziej precyzyjne rozumienie udomowienia koni i zarządzania nimi w czasie i przestrzeni” – mówi Orlando. „Ale był to naprawdę interdyscyplinarny wysiłek, ponieważ zrozumienie takiej historii wymaga znacznie więcej niż tylko DNA. Musieliśmy zintegrować wszystkie te aspekty społeczne, historyczne i geograficzne”.
Podsumowując, odkrycia zespołu sugerują, że historia koni była znacznie bardziej złożona niż wcześniej zakładano. Obecnie znane są tylko dwie linie koni: koń domowy i koń Przewalskiego. Ale naukowcy zidentyfikowali tutaj dwie dodatkowe, wymarłe obecnie linie koni, jedną z Półwyspu Iberyjskiego i jedną z Syberii, które nadal istniały 4000–4500 lat temu. „Znaleźliśmy dwie linie koni na odległych krańcach Eurazji, które nie są związane z tym, co dziś nazywamy koniem domowym, ani z koniem Przewalskiego. Są one odpowiednikiem neandertalczyków dla współczesnych ludzi” – mówi Orlando .
Naukowcy odkryli także znaczną zmianę w genetycznym składzie koni w Europie i Azji Środkowej w VII-IX wieku i twierdzą, że ta zmiana prawdopodobnie odpowiada ekspansjom islamskim. Konie powszechne w Europie do tego czasu można teraz znaleźć tylko w regionach takich jak Islandia; nowe europejskie konie po tym czasie były znacznie bardziej podobne do koni znalezionych w Persji podczas Imperium Sassanidów. Kiedy zespół przeprowadził skan w celu zidentyfikowania genów wybranych dla tych koni perskich, znalazł dowody selekcji genów związanych z budową ciała.
fot. Pixabay
„To był moment w historii, który zmienił krajobraz koni w Europie. Jeśli spojrzysz na to, co dziś nazywamy końmi arabskimi, wiesz, że mają one inny kształt – i wiemy, jak popularna była ta anatomia w całej historii, w tym u koni wyścigowych. W oparciu o dowody genomiczne sugerujemy, że ten koń był tak skuteczny i wpływowy, ponieważ przyniósł nową anatomię i być może inne korzystne cechy ”, mówi.
Naukowcy odkryli, że doszło do dodatkowych znaczących zmian u konia domowego. Skany selekcyjne wskazują, że dopiero w ciągu ostatnich 1500 lat bardziej aktywnie poszukiwano takich cech, jak wydajność i prędkość na krótkich dystansach. A kiedy spojrzeli na ogólną różnorodność genetyczną konia domowego, naukowcy stwierdzili gwałtowny spadek w ciągu ostatnich 200 do 300 lat. Uważają, że ten spadek odpowiada nowym praktykom hodowlanym, które wprowadzono wraz z pojawieniem się koncepcji ras „czystych”.
Jeszcze wiele pytań przez nami
fot. Pixabay
„To, co wyobrażamy sobie dzisiaj jako konia, i to, co wyobrażamy sobie jako konia sprzed tysiąca lat lub dwóch tysięcy lat temu, było prawdopodobnie bardzo różne. Niektóre z tych cech, z którymi jesteśmy najbardziej zaznajomieni, są tylko nowoczesnym wynalazkiem. w ciągu ostatnich kilkuset lat rzeczywiście wpłynęliśmy na genom konia znacznie bardziej niż w poprzednich 4000 lat udomowienia ”- mówi Orlando.
Uważa, że badania te mogą nam wiele powiedzieć zarówno o przeszłości, jak i teraźniejszości. „Nasze odkrycia pokazują, że przeszłość jest o wiele bardziej różnorodna, niż się spodziewaliśmy, i że nie można jej wyobrazić ani wywnioskować na podstawie współczesnych wariantów. Ale starożytne DNA również wiele nam mówi o dniu dzisiejszym, ponieważ uczy nas o konsekwencjach niektórych zmian w praktykach hodowlanych ”- mówi. I to, jego zdaniem, może również wpłynąć na nasz sposób myślenia o ochronie i nowoczesnych praktykach hodowlanych.
Oczywiście nasze zrozumienie historii koni domowych nie jest jeszcze pełne. Orlando przyznaje, że w jego historii występują luki geograficzne i czasowe. Być może głównie rażąco, wciąż nie wiemy, kiedy i gdzie udomowiono konia. „Udomowienie konia ma kluczowe znaczenie dla historii ludzkości, a w 2019 r. wciąż nie rozumiemy, od czego się zaczęło. To oszałamiające” – mówi.
Zespół z niecierpliwością czeka na wypełnienie tych pól. „Ilekroć jestem pytany o to, z czego jestem najbardziej podekscytowany, zawsze mówię o następnym badaniu. Ponieważ te badania otwierają drzwi do tak wielu możliwości do zbadania”.
Źródło: “A genomic tour-de-force reveals the last 5,000 years of horse history.” ScienceDaily. ScienceDaily, 2 May 2019. <www.sciencedaily.com/releases/2019/05/190502111040.htm>.
