Dlaczego koń nie przewraca się, kiedy śpi?

Jak to się dzieje, że konie potrafią odpoczywać i spać na stojąco, nie tracąc przy tym energii mięśniowej? Za wszystko odpowiedzialny jest tzw. układ ustaleniowy konia. Przedstawiamy na czym polega jego działanie i dlaczego koń się nie przewraca, kiedy śpi na stojąco.

Dlaczego koń się nie przewraca podczas snu?

Na pewno znacie taki widok. Koń stoi, uszy luźno opadają, jedna tylna noga jest lekko odciążona… Tak – konie mogą spać na stojąco. Nie przewracają się wtedy, a ich przednie nogi nie męczą się. Dlaczego tak się dzieje? Odpowiedzialny jest za to tzw. układ ustaleniowy. W jednym zdaniu możemy opisać go jako zespół ścięgien, wiązadeł, rozcięgien i powięzi, który zastępuje pracę mięśni. Jego praca polega na blokowaniu poszczególnych stawów i utrzymywaniu przez to obranej przez zwierzę pozycji. Dzięki temu koń może spać, stojąc, przy czym nie męczy się i nie przewraca.

Wyróżnić można dwa układy ustaleniowe:

1. Kończyny piersiowej (czyli przedniej nogi) – pod wpływem masy ciała konia jego staw ramienny i łokciowy są zginane. Staw nadgarstkowy jest w stanie równowagi, natomiast staw pęcinowy w stanie tzw. nadwyprostnym. W tym przypadku, układ ustaleniowy przeciwstawia się zmianie kątów stawowych, nie angażując w to dużej pracy mięśni.

2. Kończyny miedniczej (czyli tylnej tylnej) – układ ten jest słabszy niż w przypadku kończyny przedniej (znajduje się w nim mniej punktów, które koń może “zablokować”). Dlatego też mięśnie odgrywają tu znacznie większą rolę. To z kolei jest powodem, dla którego koń co jakiś czas zmienia obarczoną podczas stania nogę (spowodowane jest to zmęczeniem jednego z mięśni udowych).

Warto zaobserwować też, jak odpoczywają w stajni konie, które utrzymują swoją masę ciała jedynie na 3 kończynach: 2 przednich oraz na przemian na jednej z kończyn tylnych. Druga noga tylna jest lekko zgięta i opiera się o ziemię jedynie krawędzią kopyta. To przestępowanie z nogi na nogę wynika właśnie z faktu, że układ ustaleniowy kończyn tylnych jest słabszy od układu ustaleniowego kończyn przednich. Podczas snu na stojąco koń wpiera się więc przede wszystkim na przednich nogach.

Autor: KS