Dlaczego niektóre konie są częściej gryzione przez owady niż inne? Gábor Horváth wraz ze swoim zespołem badawczym postanowił sprawdzić, z czego wynikają preferencje owadów gryzących.

Dlaczego muchy końskie wolą gryźć jedne konie od drugich?

Badania wykazały, że bąkowate częściej na swoje ofiary wybierają osobniki, które mają wyższą temperaturę ciała. Zwierzęta o ciemniejszym umaszczeniu przebywające na słońcu są zatem bardziej narażone na ukąszenia. Atrakcyjność ciemniej umaszczonych koni w stosunku do siwych i o jasnej barwie jest, aż czterokrotnie wyższa. 

Naukowcy postanowili się dowiedzieć, dlaczego preferencje owadów są ukierunkowane na wyższe temperatury. Jak wykazali u samic owadów żywiących się krwią zwierząt, skrzydła w wyższych temperaturach poruszają się szybciej, ich mięśnie są bardziej sprawne i układ nerwowy lepiej funkcjonuje w cieplejszym mikroklimacie. 

Dzięki temu owady mogą szybciej uniknąć reakcji koni, machnięcia ogonem, odgonienia pyskiem czy kończyną. A sukces w tym przypadku jest częstszy w przypadku gryzienia koni o ciemniejszej maści. 

Podczas badań sprawdzono teorię na ośmiu koniach dwóch karych, dwóch gniadych, dwóch izabelowatych i dwóch siwkach. Temperatury mierzono u koni przebywających w cieniu, jak i przebywających na słońcu. W sumie uzyskano 46 termograficznych zdjęć. Wyniki opublikowano w ogólnodostępnym magazynie  PLOS ONE. 

fot. Pixabay

Eksperyment badawczy przeprowadzono na węgierskim gospodarstwie w ciągu pięciu dni. Za makiety koni posłużyły beczki o różnych kolorach, te w ciemnych barwach były wypełniane ciepłym powietrzem, a jaśniejsze wodą. W celu złapania owadów posłużono się sitem o średnicy 15 cm. 

Po każdym schwytaniu mierzono temperaturę powietrza i temperaturę powierzchni beczki w miejscu lądowania muchy za pomocą termometru kontaktowego.

„Stwierdziliśmy, że sukces ucieczki owadów zmniejszał się wraz ze spadkiem temperatury docelowej – to znaczy sukces ucieczki zależy jest od temperatury. Wyniki wyjaśniają zachowanie gryzących muszek, które wolą cieplejsze konie.”

Zgodnie z oczekiwaniami na zdjęciach termograficznych temperatura powierzchni nasłonecznionego grzbietu wynosiła u karych koni 

Maksymalna i minimalna temperatura powierzchni czarnych koni wynosiła odpowiednio 54,6°C i 30,9°C. Gniade konie miały maksymalnie 44,6°C i najmniej 31,2°C. U koni izabelowatych zarejestrowano maksymalnie 46,2°C i  32,6°C, podczas gdy u siwków odnotowano maksymalnie 46,6°C i najmniej 31,0°C.

Źródło: Horváth G, Pereszlényi Á, Egri Á, Tóth T, Jánosi IM 2020 Why do biting horseflies prefer warmer hosts? tabanids can escape easier from warmer targets. PLoS ONE 15/5: e0233038. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0233038