Jakie mogą być objawy kulawizny u konia? Wydaje się, że bez problemu – po prostu patrzymy, czy koń równomiernie obciąża wszystkie nogi chodząc. Naukowcy opracowali jednak listę 24 zachowań, których występowanie może potwierdzić lub wykluczyć kulawiznę!
Zachowania, które na pozór nie kojarzą się z kulawizną, występują znacznie częściej u koni kulejących niż u tych, u których ten objaw nie występuje. Na liście znalazły się m.in. skulone uszy, otwieranie pyska i wysuwanie języka, zmiany dotyczące napięcia mięśni wokół oczu, unoszenie głowy i uciekanie od kontaktu, machanie głową, niechęć do ruchu naprzód, spieszenie, niekontrolowane zmiany chodów i tzw. caplowanie, wspinanie się czy złej jakości galop.
Nieoczywiste objawy kulawizny u konia
Badanie, które przeprowadziła grupa naukowców (Sue Dyson, Jeannine Berger, Jessica Mullard oraz Andrea Ellis) wskazało, że obserwacja niepokojących objawów może pozwolić wcześniej wykazać, że koń odczuwa dyskomfort, a dzięki temu pozwoli uniknąć rozwinięcia się kulawizny i błędów w treningu, wynikających z pomylenia objawów bólowych z nieposłuszeństwem zwierzęcia. Jak wskazują autorzy badania, aż 47% koni sportowych może cierpieć z powodu niewykrytych kulawizn!
Autorzy badania podkreślają jednak, że aby w pełni potwierdzić obecność bólu po zaobserwowaniu opisanych objawów konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych badań.
Badanie nad kulawizną
Badacze na początek przygotowali kwestionariusz, w którym zawarli 117 potencjalnych objawów. Badaniu poddano 24 konie wykazujące kulawiznę różnego stopnia (od 1 do 4 w ośmiostopniowej skali) i 13 koni uznanych za zdrowe. Lekarze weterynarii obserwowali ok. pięciominutowe nagrania przedstawiające każdego konia w ruchu, oceniali stopień kulawizny i występowanie wyszczególnionych w kwestionariuszu zachowań. Okazało się, że korelacja między występowaniem określonych objawów a kulawizną jest wyraźna.
Usuwając z listy te zachowania, których obecność nie była kluczowa dla wyniku, ograniczono kwestionariusz do 70, a następnie do 24 pozycji. Spośród nich 13 uznano za szczególnie mocno związane z występowaniem kulawizny.
Największa liczba objawów, które wykazywał kulawy koń, o 14, zaś średnio konie z kulawizną wykazywały ok. 9 objawów. Konie niewykazujące kulawizny miały średnio zaledwie dwa objawy, a maksymalna liczba u zdrowego konia wyniosła 6. Badacze ocenili, że występowanie ośmiu lub więcej niepokojących zachowań podczas pięciominutowego badania jest silnym wskazaniem, że koń może odczuwać ból i jest zagrożony kulawizną.
Anna Mędrzecka
źródło: Dyson, S., Berger, J, Ellis, A.D, Mullard, J, Development of an ethogram for a pain scoring system in ridden hors es and its application to determine the presence of musculoskeletal pain, Journal of Veterinary Behavior (2017)
