Opieka nad źrebną klaczą i oczekiwanie na końskie dziecko to bardzo emocjonujący czas! Jeżeli twoja klacz wkrótce zostanie mamą, jako przykładny właściciel powinieneś wiedzieć, jak wyglądają objawy porodu u koni.
Objawy porodu u koni
Obserwując źrebną klacz w krańcowym okresie ciąży, dostrzeżemy takie objawy jak nabrane, gładkie i świecące wymię, z grubymi strzykami oraz niespokojne wędrowanie po boksie z odstawionym ogonem i pocenie się – oto symptomy, które dają nam pewność, iż poród właśnie się zaczyna. Ale uwaga, nie dajmy się zmylić! Na krótko przed porodem, źrebię, które przez cały okres ciąży, leży w łonie matki na plecach, obraca się. Wywołuje to u klaczy sporą bolesność, często braną za objaw rozpoczęcia akcji porodowej.
Warto zaznaczyć, że jeżeli liczymy na pomoc weterynarza przy źrebieniu, powinniśmy dać mu znać zaraz przy zauważeniu pierwszych symptomów. Czas przeciętnej akcji porodowej to około 15-30 minut, więc w przypadku jakichkolwiek komplikacji, lekarz nie zdąży dotrzeć do naszej stajni na czas, aby pomóc.
Jak przebiega akcja porodowa?
W przypadku prawidłowo ułożonego płodu jako pierwsze pojawią się przednie nogi, ułożona na nich głowa, tułów i tylnie nogi. W przypadku, kiedy po wyjściu przednich kończyn klacz nie jest w stanie wypchnąć skurczami źrebaka w ciągu 20 minut, konieczna jest interwencja. Lekarz użyje w tym celu linek porodowych, które zawiąże za kończyny. Wraz z odruchem wypychania płodu przez klacz następuje ciągnięcie źrebięcia. Ruch wyciągania przebiega zawsze po łuku ku dołowi, nigdy prosto. Jest to uwarunkowane budową anatomiczną klaczy.
Po przyjściu źrebięcia na świat, pępowina z reguły pęka samoistnie. Niedozwolona jest sytuacja, w której zaraz po wyjściu malucha, człowiek przecina pępowinę. Pozbawia to młody organizm krwi matki, która właśnie poprzez pępowinę jest przepompowywana (około 1,5 litra). Jeśli po dłuższym czasie (ok.15 minut) połączenie matka-źrebię nie zostanie przerwane, dopiero wtedy konieczne jest przecięcie pępowiny ok. 5 cm od pępka i zdezynfekowanie go.
Zazwyczaj po porodzie klacz wylizuje źrebię. W sytuacji, kiedy tego nie robi, zadaniem hodowcy jest osuszenie noworodka czystą słomą oraz podstawienie noworodka pod matkę. Najbardziej istotnym zadaniem dla nowonarodzonego źrebięcia jest pobranie siary, czyli pierwszego mleka matki. Maluch powinien napić się jak najszybciej – do dwóch godzin po porodzie.
W ostatniej fazie porodu dochodzi do wydalenia błon płodowych oraz łożyska (do ok. dwóch godzin od momentu rozpoczęcia porodu). Hodowca podwiązuje łożysko zaraz po porodzie, aby zwiększyć jego ciężar oraz nie dopuścić do nadepnięcia na nie przez klacz. Jeżeli łożysko nie odejdzie samoistnie do 6 godzin, należy wezwać lekarza weterynarii – zatrzymane łożysko może powodować poważne schorzenia dróg rodnych klaczy oraz ochwat. Po wydaleniu łożyska, warto je rozłożyć i sprawdzić, czy jest całe, upewniając się, iż żaden kawałek nie został w organizmie klaczy.
Tekst: Anna Gołyś, lek. wet. Sławomir Gołyś