Dlaczego konie płoszą się tego, co już znają?

Nowe badania nad płoszeniem się koni być może nie wywrócą naszej wiedzy do góry nogami, ale mogą pomóc w zapewnieniu bezpieczeństwa.

Dlaczego konie boją się tego, co już znają?

Naukowcy z Kolorado zbadali jeden z najbardziej frustrujących aspektów płoszenia się koni dla ich właścicieli – ucieczka, omijanie obiektów, które powinny być im dobrze znane. Większość jeźdźców doświadczyło tego zjawiska, nierzadko ze szkodą dla nich samych. Koń mógł widzieć obiekt dziesiątki razy wcześniej, ale przeraża go, gdy zbliża się do niego z innego kierunku. A może, kiedy został w jakiś sposób przesunięty, obrócony itp.

Płoszenie się koni to poważny problem dotyczący bezpieczeństwa. Megan Elizabeth Corgan, Temple Grandin i Sarah Matlock  z Wydziału Nauk o Zwierzętach na Uniwersytecie Stanowym Kolorado przeprowadzili eksperyment z udziałem 20 dwu i trzyletnich koni rasy Quarter Horse. 

Straszne zabawki

Trio opublikowało wyniki w czasopiśmie Animals. Przeprowadzili wstępne badanie w miejscu, w którym znajdowała się wnęka. We wnęce umieścili kolorowy plastikowy zestaw zabawkowy dla dzieci o wymiarach około 1,3 metra na 1,3 metra na 1 metr. Podczas testów przeprowadzali konie obok wnęki obserwując ich zachowanie przez kolejnych kilka dni. 

W każdym z pierwszych trzech dni konie przeprowadzano pięć razy obok wnęki. Naukowcy odkryli, że konie wymagały od 4 do 13 ekspozycji na nowe środowisko, zanim oceniono, że są z nim zaznajomione.

Przez następne trzy dni zestaw do zabawy był umieszczany we wnęce, a konie były prowadzone obok niego pięć razy dziennie, a ich zachowanie było filmowane i oceniane pod kątem przerażenia.

Przez ostatnie trzy dni badania konie podzielono na dwie grupy i także pięć razy dziennie przeprowadzano je obok wnęki. Dla grupy kontrolnej zabawka znajdowała na pierwotnej pozycji, na jakiej znajdował się w poprzednich dniach. W przypadku drugiej grupy zestaw był obracany kolejno o 90 stopni zgodnie z ruchem wskazówek zegara.

Zachowania były ponownie rejestrowane i oceniane w oparciu o skalę reaktywności. Autorzy stwierdzili znaczące zmiany w zachowaniu grupy kontrolnej i grupy “rotowanej”. 

„Konie, które zareagowały na nowy obiekt, zareagowały podobnie przy pierwszym przejściu przy zabawce obróconej, jak podczas pierwszego przejścia przez nowy obiekt” – powiedział zespół badawczy.

fot. Evan Wise/Unsplash

Do czterech razy sztuka 

Najbardziej znaczące różnice między dwiema grupami były widoczne w pierwszych czterech przejściach. „Po 4 przejściu przez obrócony obiekt, była niewielka różnica między grupą z zabawką poddaną rotacji a grupą kontrolną” – powiedzieli.

„Kiedy obraca się lub przenosi znany wcześniej obiekt, obrócony może wywołać reakcje podobne do początkowej ekspozycji na nowy obiekt” – podsumowali naukowcy. „To”, powiedzieli, „potwierdza to, co trenerzy i jeźdźcy opisali anegdotycznie”.

Trzeba być czujnym

Badacze podkreślają, że taka wiedza ma kluczowe znaczenie w bezpieczeństwie koni i jeźdźców. „Jeśli opiekunowie oczekują, że konie nie będą reagować na subtelne zmiany w znanym środowisku, są mniej przygotowani na płoszenie się konia, co może doprowadzić do wypadku. Pozwolenie koniowi na zbadanie i zaznajomienie się ze wszystkimi wariantami obiektu może pomóc w uniknięciu spłoszenia się”.

Naukowcy twierdzą, że potrzebne są przyszłe badania, aby ocenić, czy pozwolenie koniowi na pełne zbadanie nowego obiektu pomoże w przyzwyczajeniu się do niego i zmniejszy przerażenie. Podkreślają, że nawet subtelne zmiany mogą sprawić, że koń się spłoszy.

„Chociaż nie można poczynić założeń dotyczących rozpoznawania przez konia obracanego obiektu z niniejszych badań, istnieje oczywista reakcja na obrócony obiekt. “Ta reakcja jest ważna i to ważna dla każdego, kto ma do czynienia z końmi, aby być tego świadomym. Metody szkoleniowe są warte dalszej eksploracji podczas badania percepcji nowych obiektów przez konie.” 

„Ludzie mogą mieć wpływ na to, jak koń reaguje i zachowuje się”. Może istnieć różnica w końskim zachowaniu przy podejściu dobrowolnym a prowadzeniem przez opiekuna.

Badacze w badaniu z 2014 roku odkryli, że znany im przewodnik może mieć uspokajający wpływ na reakcję na nowy obiekt, a także na zmianę reakcji strachu. Podkreślają, że „Należy przeprowadzić dalsze badania, aby ocenić, jak różne metody opieki i treningu wpływają na reakcję koni na zmiany w ich środowisku”.

Źródło: Megan Elizabeth Corgan, Temple Grandin , Sarah Matlock, Evaluating the Reaction to a Complex Rotated Object in the American Quarter Horse (Equus caballus), Animals 2021, 11(5), 1383; https://doi.org/10.3390/ani11051383