Zapytaj weta #22 – Jak rozpoznać gorączkę błotną?

Wydaje ci się, że z łatwością rozpoznasz chorobę u swojego konia? Część schorzeń ma charakterystyczne objawy, ale niektóre, mniej znane i rzadziej spotykane, mogą sprawić problem w rozpoznaniu. Gorączka błotna jest jedną z chorób, której wiele przypadków pozostaje nierozpoznane.

Gorączka błotna u koni

Jest chorobą występującą na całym świecie, jednak najczęściej notowana jest w strefach klimatu gorącego. Wywoływana jest przez bakterie Leptospira grippotyphosa – są to krętki, które mają zdolność poruszania się wodzie i potrafią wnikać przez skórę do organizmów ludzi i zwierząt. U koni choroba występuje rzadko, zwłaszcza w naszym klimacie, jednak ze względu na nietypowe objawy wiele przypadków pozostaje nierozpoznanych.

Jedna nazwa – wiele chorób

Leptospiroza jest to ogólna nazwa choroby wywoływanej przez bakterie z rodzaju Leptospira. Grupa tych bakterii jest bardzo liczna, a poszczególne gatunki bakterii atakują różne gatunki zwierząt, co stworzyło konieczność dokładnego określenia każdej jednostki chorobowej. Choroby wywoływane przez różne leptospiry noszą różne nazwy, np. choroba Weila, choroba Stuttgardzka, gorączka błotna, ale każda z nich jest leptospirozą. Gorączka błotna jest nazwą choroby powodowanej przez zakażenie bakteriami Leptospira grippotyphosa. To właśnie ten gatunek leptospir jest najgroźniejszy dla koni.

Jeszcze większe zamieszanie jest w języku angielskim: angielska nazwa gorączki błotnej – swamp fever – może oznaczać kilka różnych chorób, co więcej, wywoływanych przez różne patogeny: leptospirozę (choroba bakteryjna), malarię (choroba pierwotniacza), zakaźną anemię koni (choroba wirusowa)lub świnkę (choroba wirusowa)! Często zdarzają się też pomyłki w tłumaczeniach pomiędzy chorobami „swamp fever” (swamp – bagno, fever – gorączka) oraz „mud fever” (mud – błoto). Ta ostatnia to gruda, czyli infekcja skóry kończyn koni, najczęściej skóry pęcin, do której nie przyczynia się żaden z wcześniej wymienionych czynników. Wróćmy jednak do gorączki błotnej.

Niespecyficzne objawy

Ostry przebieg choroby występuje rzadko. Przypomina ostrą grypę, jednak w odróżnieniu od grypy po ustąpieniu najcięższych objawów znacznie spada liczba czerwonych krwinek i pojawia się żółtaczka. Żółty barwnik pochodzi ze zniszczonych przez toksyny bakteryjne krwinek czerwonych i zabarwia skórę oraz białka oczu. Najczęściej choroba przebiega przewlekle, naprzemiennie zdarzają się okresy lepszego i gorszego stanu zdrowia. Objawy są mało charakterystyczne, dlatego w rozpoznaniu przyczyny problemów leptospiroza rzadko jest brana pod uwagę. Okresowa gorączka, kulawizny, bóle mięśni, sztywny chód, chudnięcie, posmutnienie, bóle kolkowe, bolesność przy oddawaniu moczu, poronienia u klaczy mogą być objawami gorączki błotnej. Do bardziej charakterystycznych objawów należy żółtaczka (u koni widoczna na dziąsłach i białkach oczu jako ich zażółcenie), objawy neurologiczne (zataczanie się, chwiejny chód, potrząsanie głową) oraz alergiczne choroby oczu (ślepota miesięczna, okresowe zapalenie oczu). Zaburzenia te pojawiają się dopiero po dłuższym czasie chorowania konia, kiedy bakterie oraz ich toksyny w znacznym stopniu uszkodziły narządy zwierzęcia.

Objawy gorączki błotnej u koni:

– żółtaczka

– objawy neurologiczne (zataczanie się, chwiejny chód, potrząsanie głową)

– alergiczne choroby oczu

– gorączka

– kulawizny i bóle mięśni

– sztywny chód

– utrata wagi

– osowiałość

– kolki

– u klaczy poronienia

– bolesność podczas oddawania moczu

Jak rozpoznać gorączkę błotną?

Podstawowym postępowaniem przy powyższych objawach jest dokładne badanie ogólnego stanu zdrowia konia oraz pobranie próbek krwi do badań. Badanie morfologiczne krwi zazwyczaj wykazuje anemię będącą skutkiem rozpadu krwinek czerwonych. Natomiast badania biochemiczne mogą wskazywać na uszkodzenie wątroby i nerek. Znalezienie leptospir w moczu jest bardzo trudne, ponieważ są one tylko okresowo wydalane z moczem do środowiska. Jeśli jednak trafi się na ten moment można zobaczyć pod mikroskopem jak bakterie poruszają się ruchem spiralnym w kropli moczu. Najpewniejsze jest jednak badanie kilku próbek krwi pobranych w odstępach dwutygodniowych w celu oznaczenia poziomu przeciwciał przeciwko bakteriom Leptospira. Pojedynczy wynik może być negatywny, jeśli trafi się na okres, kiedy leptospiry pozostają ukryte w narządach. Nie ma ich wtedy we krwi krążącej w organizmie, zatem nie powstają przeciwciała. Z tego powodu zaleca się pobranie kilku próbek w różnym czasie.

Nasz ekspert: Lek. wet. Elżbieta Andrzejewska