Ludzkie upodobania odnoście końskich maści zmieniały się przez stulecia diametralnie. Z czego wynikały te zmiany? Historia maści koni poddana została nowym badaniom i analizie.
Historia maści koni
Konie srokate lub o jasnej maści najczęściej występowały od czasów początku udomowienia konia do czasu upadku Cesarstwa Rzymskiego. Podczas gdy jednobarwne maści dominowały w czasach średniowiecza. Międzynarodowe badania Leibniz Institute for Zoo and Wildlife Research miały określić, jak zmieniały się upodobania końskich maści na przestrzeni dziejów oraz wyjaśnić dlaczego. Wyniki opublikowali na łamach Scientific Reports.
Badania wykazały, że preferencje kolorystyczne wynikały zasadniczo z różnic kulturowych danych epok od początków udomowienia koni ok. 3500 lat p.n.e. Naukowcy przeanalizowali 201 próbek DNA koni żyjących w różnych wiekach. Udało im się wyróżnić 14 różnych maści. Pierwsze osobniki wyróżniało sześć różnych umaszczeń, z czego trzy z nich występowały u koni jeszcze nie udomowionych. W epoce Brązu i Żelaza (między 2700 r. p.n.e. – 400 r. n.e. ) liczba różnych odcieni wzrosła z sześciu do dziewięciu, zwiększając liczbę koni o nowej barwie umaszczenia. W tym okresie konie srokate i rozjaśnione dominowały.
W Średniowieczu srokate konie straciły popularność na rzecz koni o umaszczeniu jednolitym, szczególnie często pojawiały się konie o maści kasztanowatej. Tutaj swoją rolę mogły odegrać względy religijne. Wyższe warstwy społeczeństwa mogły być pod wpływem słów Apokalipsy Św. Jana z Nowego Testamentu, która opisywała czterech jeźdźców na czterech koniach różnych barw. Zwycięzca siedział na białym, Wojna na kasztanowatym, Głód na karym, a Śmierć na płowym. Po kilku średniowiecznych epidemiach zwycięzca z dobrego jeźdźca zamienił się w zwiastun plagi. W tamtym okresie siwy koń nie kojarzył się ludności dobrze i oznaczał mniejszy prestiż. Kolejnym powodem mogło być znaczne wyróżnianie się koni siwych i srokatych, nakrapianych, które stanowiły łatwy cel dla łuczników, w porównaniu do koni o jednolitym ciemniejszym umaszczeniu.
Jak do tej pory większość badań odnosi się do współczesnych ras koni, stąd stosunkowo mała wiedza dotycząca dawnych maści koni. „Konie zostały poddane procesowi hodowlanemu trwającemu przez wieki, przez co nastąpiło specyficzna homogenizacja, szczególnie w ciągu ostatnich stuleci. Także, analizowanie tylko poszczególnych przypadków współczesnych ras, może prowadzić do nieprawdziwych wniosków.” – mówi dr Arne Ludwig, specjalista Leibniz-IZW.
Nowe badania wprowadzają aspekt historyczny i rozpoznania upodobań ludzi z konkretnych okresów oraz powodów, którymi się kierowali. Podobnie jak dziś, niektóre rasy były preferowane ze względu nie tylko na ich sposób poruszania się, ale także ze względu na ich wygląd i atrakcyjność. Badacze chcą oczywiście pogłębić poszukiwania i odnaleźć, więcej powodów, dla których jedne maści cieszyły się większą popularnością niż inne.
Źródło: Saskia Wutke, Norbert Benecke, Edson Sandoval-Castellanos, Hans-Jürgen Döhle, Susanne Friederich, Javier Gonzalez, Jón Hallsteinn Hallsson, Michael Hofreiter, Lembi Lõugas, Ola Magnell, Arturo Morales-Muniz, Ludovic Orlando, Albína Hulda Pálsdóttir, Monika Reissmann, Matej Ruttkay, Alexandra Trinks, Arne Ludwig. Spotted phenotypes in horses lost attractiveness in the Middle Ages. Scientific Reports, 2016; 6: 38548 DOI: 10.1038/srep38548, Małgorzata Zbierska
